Kilka faktów o depresji

  • Depresja to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się obniżeniem nastroju, utratą zainteresowań i odczuwania przyjemności, spadkiem energii i poczucia własnej wartości, przeświadczeniem o własnej winie za wszelakie zdarzenia, zaburzeniami snu i apetytu oraz trudnościami w koncentracji.
  • Depresja jest klasyfikowana jako zaburzenie afektywne (nastroju).
  • Depresja stanowi główną przyczynę niezdolności do pracy i jest najczęściej spotykanym zaburzeniem psychicznym na świecie.
  • Z depresją zmaga się około 300 mln osób. Dwa razy częściej dotyka ona kobiet niż mężczyzn. Występuje ona również u dzieci.
  • Aby zdiagnozować depresję, objawy muszą utrzymywać się przez okres minimum 2 tygodni.
  • Wyróżniamy 3 stopnie depresji: łagodny, umiarkowany i ciężki.

Jakie są przyczyny?

  • Depresję mogą powodować różne czynniki:
    – biologiczne:
    * skłonności dziedziczone w genach,
    * zaburzenia neuroprzekaźników,
    * współwystępowanie chorób somatycznych,
    * uzależnienie od środków psychoaktywnych,
    * stosowanie niektórych leków,
    – psychologiczne:
    * traumy,
    * stresujące wydarzenia życiowe,
    * relacje małżeńskie, rodzinne, przyjacielskie,
    * błędy wychowawcze, np. stawianie dziecku zbyt wysokich wymagań,
    * negatywny sposób myślenia,
    * obwinianie się,
    * rozpamiętywanie przeszłości i zamartwianie się,
    * uległość, lękliwość, wycofanie społeczne,
    * tendencja do unikania wyzwań i prokrastynacji,
    – społeczne:
    * brak wsparcia społecznego,
    * trudna sytuacja szkolna lub zawodowa,
    * złe warunki materialne i mieszkaniowe,
    * poczucie samotności.

Jak zdiagnozować depresję?

  • Nie diagnozujmy się sami, ani przez Internet!
  • Diagnozę postawić może internista, psychiatra bądź psycholog zbierając wywiad oraz przeprowadzając odpowiednie testy.
  • Należy wykluczyć możliwe inne choroby somatyczne, mogące dawać podobne objawy:
    – choroby układu hormonalnego, np. nadczynność i niedoczynność tarczycy, choroba Addisona, Choroba Cushinga,
    – choroby zakaźne i zapalne, np. mononukleoza, gruźlica, zapalenie płuc, reumatoidalne zapalenie stawów,
    – choroby układu nerwowego, np. urazy, guzy, neuroinfekcje, migrenę, padaczkę, stwardnienie rozsiane,
    – niedobory witaminowe: witaminy D,C, kwasu foliowego, niacyny, tiaminy, kobalaminy,
    – inne choroby, np. nowotwory, mocznicę, porfirię, stan w okresie pooperacyjnym.
  • Depresje mogą wywoływać niektóre leki. O przyjmowaniu każdego leku należy informować lekarza podczas diagnostyki.
  • Depresja może być wywołana wskutek przyjmowania substancji psychoaktywnych i nadużywania alkoholu.
  • Depresja może być czasem objawem innej choroby, takiej jak choroba afektywna dwubiegunowa, gdzie obniżony nastrój występuje naprzemiennie z podwyższonym.

Objawy

  • obniżenie nastroju,
  • zobojętnienie, stopniowa utrata radości życia i odczuwania przyjemności, cieszenia się rzeczami, które dotąd uważało się za radosne,
  • zmniejszona energia i aktywność, a nawet zespół przewlekłego zmęczenia,
  • głęboki smutek,
  • poczucie pustki i bezsensu istnienia,
  • drażliwość,
  • bezsilność i ogromne zmęczenie aż do całkowitej niemożności wstania z łóżka i podejmowania czynności higienicznych,
  • niepokój i napięcie,
  • zaburzenia snu i apetytu,
  • dobowe wahanie samopoczucia – rano jest źle, wieczorem następuje poprawa,
  • spadek libido,
  • myślenie depresyjne (triada depresyjna Becka), czyli negatywne myślenie na temat:
    – siebie – niska samoocena i brak wiary w siebie,
    – otaczającego świata – pesymistyczna wizja świata,
    – przyszłości – myślenie katastroficzne,
  • osłabienie koncentracji, pamięci i uwagi,
  • poczucie winy,
  • towarzyszące stany lękowe, lęk nieokreślony wolnopłynący,
  • myśli rezygnacyjne, np. „Chciałbym usnąć i więcej się nie obudzić.”,
  • myśli, zamiary i próby samobójcze,
  • bóle somatyczne,
  • przyjmowanie substancji psychoaktywnych,
  • urojenia depresyjne związanie z poczuciem winy, grzesznością, byciem potępionym, itp.

Depresja a samobójstwo

  • Myśli rezygnacyjne i samobójcze są często występującym objawem depresji.
  • Myśli samobójcze są niezależne od woli chorego.
  • Rocznie nawet 1 milion osób rocznie dopuszcza się próby samobójczej z powodu depresji.
  • Myśli samobójczych nie należy NIGDY ignorować.
  • Nasilone myśli i tendencje samobójcze są stanem bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia.
  • Nawet w przypadku wystąpienia pojedynczych myśli samobójczych, wskazana jest pilna konsultacja psychiatryczna.
  • Nie zawsze hospitalizacja jest konieczna. Ryzyko popełnienia potencjalnego samobójstwa ocenia lekarz podczas wywiadu z pacjentem.
  • W przypadku wystąpienia silnych myśli samobójczych, należy jak najszybciej skontaktować się z psychiatrą lub, jeśli nie ma takiej możliwości, jechać na izbę przyjęć szpitala psychiatrycznego. Skierowanie w tym przypadku nie jest potrzebne.
  • Czynniki ryzyka samobójstwa:
    – nasilenie poczucia beznadziei i braku sensu życia,
    – duże nasilenie objawów depresji,
    – przewlekła bezsenność,
    – nasilony lęk,
    – przewlekłe dolegliwości bólowe,
    – ciężkie choroby przewlekłe,
    – nadużywanie substancji psychoaktywnych i alkoholu,
    – depresja w późniejszym wieku,
    – czynniki społeczne i ekonomiczne, np. żałoba, bezrobocie, długi,
    – tendencje samobójcze w wywiadzie,
    – samobójstwo w rodzinie.

Sposoby leczenia depresji

  • Leki antydepresyjne – wpływają na lepsze funkcjonowanie mediatorów serotoniny i noradrenaliny. Leczenie farmakologiczne poprawia więc nastrój chorego zazwyczaj po 2-4 tygodniach, a potencjalne skutki uboczne leków dość szybko ustępują.
  • Psychoterapia – polega na szukaniu przyczyn wystąpienia depresji, wglądzie w siebie, zmianie niekonstruktywnego myślenia i zachowań.
  • Psychoedukacja – umożliwia lepsze zrozumienie choroby.
  • Fototerapia – polega na powtarzalnej ekspozycji na światło i jest skuteczna w leczeniu depresji sezonowej, trwającej w okresie jesień-zima,
  • Elektroterapia – leczenie elektrowstrząsami stosowane w leczeniu depresji lekoopornej lub w sytuacji, gdy podanie leków nie jest wskazane.

Rokowania

  • U około połowy chorych, zaburzenie zanika samoistnie z ciągu pół roku.
  • Rokowania zależne są od wielu czynników, takich jak: wiek, wsparcie bliskich, aktywność.
  • Możliwe są nawroty.
  • Nieleczona depresja może powodować powikłania.

Możliwe powikłania

  • Pogłębienie się objawów psychologicznych
  • Ogólne pogorszenie się kondycji organizmu
  • Choroby serca
  • Cukrzyca

Jak zapobiegać?

  • Zachować równowagę pomiędzy życiem osobistym i zawodowym.
  • Wypoczywać (najlepiej aktywnie), posiadać hobby, np. podróżowanie.
  • Zadbać o wystarczającą ilość snu – około 8 godzin na dobę.
  • Stosować zrównoważoną, zdrową dietę, bogatą w niezbędne składniki odżywcze.
  • Być aktywnym fizycznie – nawet mały spacer jest lepszy niż nic.
  • Nauczyć się skutecznych metod walki ze stresem i rozładowywania napięć. 

Źródła:

  • https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/69882,depresja
  • http://neuropsychologia.org/depresja-objawy-i-diagnostyka
  • https://www.medicover.pl/zdrowie/psychiczne/depresja/